สุภาษิตล้านนา

สุภาษิตล้านนา

การให้ความหมายทางสังคมต่อความเป็นเพศ

สุภาษิตล้านนาที่สอนเฉพาะหญิงและชายที่เลือกมาศึกษาครั้งนี้มีทั้งหมด 20 บท โดยใช้

สุภาษิตที่ยุทธ เดชคำรณ ได้รวบรวมไว้ในหนังสือภาษิตล้านนา เนื่องจากมีสุภาษิตล้านนามาก

บทและมีความหลากหลายทำให้สามารถมองเห็นภาพรวมของความคิด ความเชื่อในเรื่องต่าง

 ๆ ของชาวล้านนาได้ดี ซึ่งสุภาษิตทั้ง 20 บทนี้ เป็นเหมือนข้อสรุปทางความคิดในเรื่องการสอน

และเป็นข้อเตือนใจสำหรับชายหญิงของสังคมชาวล้านนาที่มีมาแต่อดีตและยังสามารถใช้ได้ดี

ในปัจจุบันทั้งแก่ผู้ที่มีครอบครัวแล้วและมีบทบาทหน้าที่เป็นสามีเป็นภรรยา หรือข้อการปฏิบัติ

ของหนุ่มสาวล้านนา เป็นต้น


การศึกษาสุภาษิตล้านนาที่เคยมีผู้ศึกษาไว้นั้น ส่วนใหญ่เป็นการรวบรวมสุภาษิตล้านนาทั้งหมด

ที่มีแล้วนำมาจัดเข้าเป็นหมวดหมู่โดยเรียงลำดับอักษรหรือเรียงตามหมวดของลักษณะความ

หมายเช่น สุภาษิตที่เกิดจากธรรมชาติ สุภาษิตที่เกิดจากประเพณี สุภาษิตที่เกิดจากอุบัติเหตุ 

เป็นต้น


สุภาษิตที่สอนเฉพาะเพศชาย

• กันเข้าวัดหื้ออู้คำปราชญ์ กันเข้ากาดหื้อเป็นพ่อค้า

• กันเป็นผู้ชายอย่าฟังคำส่อ กันเป็นพ่ออย่าหลงคำแม่น้า

• คนชาย ถ้าหมั่นแล้ว บ่แคล้วแพ้ใจสาว

• จะเอาเมีย อย่างกลัวการ เป็นทหารอย่ากลัวศึก

• ผู้ชายจะยังเป็นลูก จนถึงวันที่มีเมีย

• หญ้าเป็นข้าควาย ผู้ชายเป็นข้าหญิง

• ผ่อชายมีผญา หื้อผ่อเมื่อยามกินเหล้า

• จะมีผัวอย่ากลัวมีท้อง

• มีผัวมีลูก เหมือนเชือกผูกมัดแข้ง มัดขา

• มีผัวมีลูก มีโซ่ผูกพันชั่วชีวิต

• หญิงเดือน หญิงด่า หื้อพิจารณาถี่ ๆ

• เป็นสาว เปิ้นช่างว่าร้าย เป็นแม่ร้างแม่ม่ายเปิ้นช่างดูแคลน

• หญิงเยียะการสบาย ชายเยียะการหลายแท้นอ

• หญิงเป็นเสาเรือนเอก ชายเอกเขนกสั่งการ

• หญิงรักที่น้ำใจ ชายรักที่หุ่นร่าง

• หญิงรักแล้ว ตึงรักหลาย ๆ ชายรักที่หุ่นร่าง

• หญิงลุกเช้า ชายลุกขวาย สองตายายอยู่กันจนเฒ่า

• ถ้าผัวว่าแล้ว เมียแก้วอย่าเกิน ถ้าผัวทำเพลิน เมียต้องว่าห้าม

• หญิงเป็นผู้จ่าย ชายเป็นผู้ริ

• ผัวเป็นหิง เมียเป็นข้อง ตีกลองทิงมอง ม่วนล้ำ